Techniek

Zelf een flightcase bouwen

Deze beknopte inleiding bespreekt alle voorkomende onderdelen die nodig zijn bij het zelf bouwen van een flightcase. Tevens wordt er ingegaan op de verschillende mogelijkheden en keuzes met verschillende onderdelen. De meest elementaire begrippen worden uitgelegd.

In deze handleiding:

Waarom een flightcase:

Voor de bescherming van onze kostbare apparatuur is een flightcase vaak een onmisbaar beschermingsmiddel. Vooral als de apparatuur regelmatig “on the road” is.

Het laten bouwen van een flightcase is vaak een kostbare aangelegenheid vooral als het maatwerk betreft. Aan de ene kant is dit wel logisch want alle maatwerk is gewoon duurder dan massa artikelen. Vaak kunnen we toch wel een forse hoeveelheid besparen door het zelf bouwen van een case.

Voordat u gelijk materiaal gaan inslaan moet u wel een aantal basisregels in acht nemen. Vooraf moet u goed weten wat u wilt en wat u er mee gaat doen. Welke materialen kan ik gebruiken en welke profielen heb ik daarvoor nodig?

In het onderstaande verhaal proberen we u het een en ander uit te leggen.

Welke bouwmethode:

In de basis zijn er twee bouw methoden;

Bouwen met hoekprofielen en bouwen met insteekprofielen.

Bij het bouwen met hoekprofielen maakt men eerst een case van hout die men later voorziet van aluminium hoekprofielen. Hoekprofielen zijn er in verschillende afmetingen oplopend vanaf 20x20x1.2mm t/m 35x30x2.5mm. Daarnaast zijn er profielen met een radius (afrondingshoek) van r1 en een radius van r5. Dit is belangrijk om te weten welke balhoeken of platte hoeken er bij passen, deze zijn nl. ook verkrijgbaar in een r1 en een r5 uitvoering. Veel gebruikte hoekprofielen zijnPE0121een 20x20x1.2mm hoekprofiel welke voor kleine en handzame cases gebruikt worden,PE0100, een 30x30x1.5mm hoekprofiel welke bij middelgrote en grote cases worden gebruikt en de PE0105, een 30x30x2mm hoekprofiel met een radius r5 welke vaak door professionele bouwers gebruikt word voor de heavy duty cases. Deze laatste staat in de markt ook wel bekend als het Ampco profiel.

Bij insteekprofielen zaagt men als eerste de losse houten panelen en gebruikt men de insteekprofielen als koppelstukken.

Ook insteek profielen zijn in diverse afmetingen verkrijgbaar. Deze beginnen bij 20x20x1.4mm t/m 30x30x2mm. Waar men hier rekening mee dient te houden is de dikte van het plaatmateriaal waarmee u wilt gaan bouwen. Deze varieert van 4.2mm t/m 10.2mm.

Veel gebruikte insteekprofielen zijn PE0152, 20x20x1.4mm, voor kleine en middelgrote cases en de PE0166, 30x30x2mm, voor de heavy duty cases. Dit laatste profiel is in de markt bekend als het Meekel profiel.

Sluitprofiel:

Bij de hoekprofielen en insteek profielen zijn ook sluitprofielen nodig. (ook wel koppelprofiel genoemd) Er zijn eigenlijk maar twee type sluitprofielen;

M/F profielen ( mannetje en vrouwtje) en de omkeerbare profielen (Yin en Yang).Vervolgens zijn de profielen er in diverse diktes te verkrijgen variërend vanaf 4.2mm t/m 13mm en verschillende kwaliteiten, massieve kern of hol. Tevens zijn er ook “waterproof” profielen te verkrijgen. Veel gebruikte sluitprofielen zijn: PE0310, sluitprofiel 7mm, PE0521, sluitprofiel 10mm en PE0522, sluitprofiel 10.2mm voor heavy duty gebruik.

Flightcase Hardware:

Nu de keuze dan eindelijk bekend is qua profielen kan alle aandacht uit naar de “hardware”, dit is een term voor alle zaken zoals hoeken, sloten, handgrepen, overzethoeken, etc, etc…. Voor bijna alle hardware geld dat er de keuze is voor opbouw of inbouw. (behalve de hoeken en overzethoeken dan!)Behalve een kostenbesparende overweging is ook vaak een praktische overweging doorslaggevend voor de keuze van hardware. Vaak word als stelregel gebruikt; bij handzame cases opbouw hardware en voor middelgrote en grote cases inbouw hardware.Denk eraan dat bij grote en middelgrote cases niet bespaard dient te worden op handgrepen, hier kunnen er niet genoeg van op een case zitten!

Balhoeken (bolhoeken) vs platte hoeken;

Voor de hoeken zijn er twee typen hardware; balhoeken of platte hoeken.De afweging die hier vaak genomen word heeft louter en alleen te maken met het uiterlijk. Vaak is een platte hoek wat subtieler dan een balhoek, maar de balhoek heeft dan ook weer een veel stoerder uiterlijk.Qua bescherming is en blijft de balhoek het beste.De variatie in de hoeken is enorm. Stapelbaar, korte benen, lange benen, met verzet en zonder verzet, enkel bevestigingsgat en dubbel bevestigingsgat, kortom keuze genoeg.Er kan ook niet zomaar gesteld worden welke hoek nou de beste is, dit is geheel afhankelijk van de toepassingen. Wat wel belangrijk is in de keuze of de hoek een r2 of r5 radius heeft, anders past deze niet makkelijk op uw profielen.Enkele veel voorkomende balhoeken;PEC1345-01z kleine balhoek r2, PEC1352z medium balhoek r2, PEC1340z grote balhoek r2 en PEC1377z grote balhoek r5.Enkele veelvoorkomende platte hoeken zijn;PE1130 platte hoek medium r2, FW8551 platte hoek medium r2, PEC1980z platte hoek groot r2.

Overzethoeken;

Een andere hoek waar we mee te maken hebben zijn de overzethoeken. Deze koppelen de sluitprofielen aan elkaar en in sommige gevallen ook nog daarbij de hoekprofielen.Zoals inmiddels wel bekend is zijn ook deze overzethoeken in diverse soorten en maten te verkrijgen. De keuze hierin is deels voor het uiterlijk deels voor de functionaliteit.Bij cases met een lage deksel gebruikt met vaak een enkele overzethoek (PEB0715z). Bij deksels vanaf 6.5 cm hoog gebruikt men vaak een dubbele overzethoek (PEB1121z of PEB1130z).Waar men voor de rest nog op moet letten is dat ook hier gewerkt word met een radius.Bijvoorbeeld de PEB1121z is een scherpe overzethoek voor PE0100 profiel met een radius van r1 en de PEB1130z is een overzethoek met een radius van r5 voor PE0105 hoekprofiel.

Deksel(s);

De deksel(s) van een case kan (kunnen) scharnierend zijn of volledig afneembaar. Het gebruik van een case tezamen met het apparaat wat er in geplaatst word bepaald welk type deksel er op komt. Zo is het bijvoorbeeld logisch dat er een scharnierende deksel op een kabelkist zit en een afneembare deksel op een 19” case.Opbouwsloten zijn er in een aantal afmetingen en type die vooral voor kleine handzame cases worden gebruikt. De toepassing bepaald hoe luxe het slot is wat gemonteerd word.Voor de cases die “on the road” gebruikt worden gebruikt men al snel inbouwsloten.Inbouwsloten (butterfly) zijn er in twee formaten; klein middel en groot ( medium PEL905915z en Large PEL925530z).Roadies geven vaak de voorkeur aan grote vlindersluitingen. Omdat ze vaak met handschoenen aan werken zijn deze makkelijker te openen dan kleine of medium sloten.Uiteindelijk zijn grote vlindersluitingen ook sterker dan de andere.De laatste ontwikkelingen van inbouwsluitingen is de kick spring. Dit is een veer die in de vlinderslot zit en zorgt dat de lip van de sluiting open springt als het slot word los gedraaid. De lip gaat ook niet verder open dan noodzakelijk zodat dit een hoop kapotte knieën scheelt. ( Het oude type slot stak dusdanig ver uit dat dit regelmatig tot ergernis leidde omdat men er tegen aan liep. Ook sneuvelde hierdoor vaak de sloten voortijdig ).

Scharnieren;

Scharnieren worden altijd aan de buitenzijde van een case gemonteerd. Er bestaan géén inbouwscharnier delen. Wel zijn er inbouw dekselstops. Deze zorgen ervoor dat de deksel onder een hoek van ongeveer 95 graden open blijft staan. Deze dekselstops dienen altijd gebruikt te worden in combinatie met losse scharnieren (PE3022) of piano scharnier! Een uitzondering hierop is de opbouw stopscharnier. Deze kan zonder behulp van extra scharnieren worden gebruikt (PE3131). Inbouw stopscharnieren zijn er in twee afmetingen; medium en large (PED0593z en PED0554z).Naast de conventionele scharnieren worden er bij flightcases ook nog wel eens pomona scharnieren of uitneemscharnieren gebruikt (PEP0625z). Deze zijn handig als een scharnierende deksel toch ook verwijdert moet worden zoals bijvoorbeeld bij een cd of platen koffer.

Handgrepen;

Zoals al eerder gezegd kunt u niet genoeg handgrepen in een case stoppen. Een standaard kabelcase ( 100 x 58 x 58 cm) heeft toch eigenlijk 8 handgrepen (PEH7159z) nodig.Het te transporteren gewicht is tevens een goede graadmeter: per persoon maximaal 25 kilo tillen is de wens en steeds vaker de eis. De keuze van een hangreep is ook weer afhankelijk van het type case wat u bouwt.Voor een handzame case of koffer gebruikt u opbouw hangrepen, voor de rest inbouwgrepen. Voor de opbouw handgrepen waar wel wat gewicht aan komt te hangen gebruikt men vaak de lederen greep (PE4210) en voor koffers word vaak een attaché handgreep gekozen (PE4230). Voor het wat ruiger en zwaarder transport is de medium inbouw handgreep (PEH7159z) het meest gebruikte artikel.

Poppen!;

Nu bijna alle hardware besproken is hebben we ook nog wat nodig om al deze materialen te bevestigen aan de case. Het ultieme bevestigingsmiddel hiervoor is de popnagel. Officiële benaming is eigenlijk blindklinknagel echter de POP® nagel heeft zoveel faam verworven dat het in de markt gewoon bekend staat als popnagel. (bij onze zuiderburen beter bekend als revetten). Vroeger waren er voor houten panelen speciale geribbelde popnagels die meer grip in het hout hadden. Tegenwoordig zijn er ook de zogenaamde multigrip nagels. Deze hebben de zelfde werking als de geribbelde nagel alleen ook geschikt voor andere materialen dan alleen hout. Gebruikelijk is dat er twee verschillende lengte popnagels worden gebruikt.Lengte 1 is bedoeld om alles te bevestigen in het sluitprofiel ( deze worden niet door en door geboord!) en lengte 2 is om de profielen, sloten en balhoeken te bevestigen.Lengte 1 en 2 is geheel afhankelijk van de dikte van het plaatmateriaal wat gebruikt word bij het bouwen van de case. Een beetje standaard regel is dat bij de kleine handzame cases worden 4mm nagels gebruikt (FW8672 en FW8673) en voor de grotere cases 4.8mm nagels (FW8675 en FW8674)

Plaatmaterialen;

Plaatmaterialen zijn er in verschillende soorten en maten. Deze zijn vaak ook bepalend voor de kosten van de totale case.Een professionele bouwer gebruikt overwegend 9mm Russisch of Fins berken beplakt met een HPL (harde print laag bijvoorbeeld Formica of Abet laminaat) die in verschillende kleuren leverbaar zijn. Dit is tevens de duurste oplossing. Goedkopere alternatieven zijn bijvoorbeeld meranti hout, berken/populieren of berken /vurenhout panelen. Deze kunnen dan beplakt worden met een HPL of een PVC folie. Uiteraard kan met de plaat ook in een kleur schilderen (wel aan twee zijden, dit voorkomt kromtrekken).Voor cases die heel licht in het gewicht moeten zijn kan er gebruikt gemaakt worden van 7mm PVC panelen. Nadeel hiervan is wel dat het binnenwerk wat lastiger bevestigd kan worden dan bij houten cases.

Binnenwerk van de case;

Het binnenwerk van een case kan naar eigen behoefte worden ingevuld. Opties hiervoor zijn zwart verven, beplakken met zacht schuim of beplakken met hard schuim. Zacht schuim is er ook in een genopte versie van 20mm t/m 50mm. Hardschuim is verkrijgbaar vanaf 5mm t/m 100mm en zelfs in een versie met geprofileerd schuim. Deze kan men gebruiken om een flexibele schotten verdeling te maken..

Rackprofiel;

Een ander type afwerking zijn de rack profielen. Ook wel bekend onder de namen montage strip, glijstrip of gestanst profiel. In de basis zijn er twee type rack strips; glijprofiel en gestanst profiel. Bij gestanst profiel zijn de HE’s vast bepaald (HE betekend vrij vertaald Hoogte Eenheid, dit is een vaste maat van 4.44 cm). Bij glijprofielen zitten er geen vaste maatverdelingen, de kooimoer (PE6010-1) kan over de gehele lengte van het profiel heen en weer schuiven. De gestanste profielen zijn er in een aluminium en stalen uitvoering (PE6135), het glijprofiel is er alleen in het aluminium (PE6108).

Tillen of rollen?;

Naar gelang de grote van de case is zijn wielen al snel op z’n plaats. De meest gebruikte wielen zijn de bekende “blauwe flightcase wielen”. Deze zijn overwegend 100mm in doorsnede en in drie varianten verkrijgbaar te weten het bokwiel (vast wiel PEW5097), het zwenkwiel (PE5077) en de zwenkwiel met rem (PE5087).Kleinere wielen kunnen ook gebruikt worden echter hoe groter het wiel, hoe makkelijker deze rolt. (50mm PE5210 of PE5200)

Natuurlijk niet compleet…;

Inhoudelijk is er nog veel meer te vertellen over flightcases en flightcase onderdelen, maar in deze “beknopte” inleiding niet echt op z’n plaats.

Hopelijk kunt u hiermee toch uw voordeel doen bij het kiezen van de juiste materialen en onderdelen. Meer specifiekere vragen kun je altijd stellen via onze contactpagina.

Begrippenlijst

Flightcase;

Letterlijk: vliegkist, een houten of aluminium case voorzien van hoekprofielen en stoothoeken, ook wel een duurzaam verpakkingsmiddel. Heeft z’n oorsprong bij het Amerikaanse leger en is vrij snel daarna overgenomen door de “muziek industrie”.Naar Nederland gehaald door de popgroep FOCUS ( o.a. Thijs van Leer en Jan akkerman) en als een van de eerste in Nederland geproduceerd door Piet Meekel.

19” ;

Een standaard breedte maat voor 19”apparatuur. 1 inch = 2.54 cm. Dit is een van de weinige standaard maten die de flightcase “wereld” kent.19” komt dus op 48.26 cm neer maar houd altijd wat meer ruimte aan in de case, er zijn nl. ook een hoop producenten die de behuizing exact 19” maken en vergeten dat de bevestigingsschroeven er nog bij komen! Voor een 19” rack word vaak een maat tussen de 49 en 50.5 cm gebruikt. De rack profielen worden dan opgevuld met een stukje hout zodat men geen last heeft van de vlindersloten.

HE;

Ook wel U of Units genaamd. Vrij vertaald Hoogte Eenheden. 1 HE komt overeen met 4.44 cm. Word vooral gebruikt om de hoogte van een case (binnenmaats) aan te geven.

Frontplaat;

Blindplaat, 19” paneel, voorzetpaneel, ventilatie paneel, blind paneel, aansluitpaneel.Een metalen of aluminium plaat van een vaste hoogte eenheid (1 t/m 4HE) die dient om de lege gaten in een 19” rack op te vullen. Ook worden frontplaten geleverd met diversiteit aan gaten voor bijvoorbeeld diverse connectoren of ventilatie.

Hardware;

Hiermee bedoeld men alle materialen die op of aan een case vastzitten zoals sloten, handgrepen, balhoeken en scharnieren.

Tunnel;

Bij 19” cases word vaak over een tunnelmaat gesproken. Hiermee bedoeld men de diepte maat van een 19” case zonder deksels. Deze is vaak zo’n 40 tot 45 cm maar uiteindelijk geheel afhankelijk van het apparaat wat er in vervoerd word. De ruimte van de deksel(s) komt (komen) hier nog bij. Voor kleine cases tot ongeveer 6HE is de diepte van de deksel 5 tot 6 cm inwendig en bij grotere cases 9 tot 10 cm diep. Dit hangt vaak af van het type slot wat gebruikt word. Bij medium vlindersloten is de deksel 5 tot 6 cm diep en bij grote sloten 9 tot 10 cm diep.

Dubbel strip;

Weer zo’n kreet waar een newbie zich geen raad mee weet. Deze kreet word gebruikt bij 19” cases en geeft aan dat een rack profiel aan de voor- en achterzijde gewenst is.Dit om zware apparaten aan de voor en achterzijde te kunnen bevestigen zodat deze niet gaat doorhangen.

Inlay;

Letterlijk vertaald inleg. Dit zijn artikelen die men in de case kan plaatsen ter afwerking van de case of om de functionaliteit van de case te verbeteren. Een aantal voorbeelden hiervan zijn een attaché inlay , gereedschap inlay, microfoon inlay of zelfs een inlay voor een moving head.

Dolly;

Ook wel hondje genoemd. Eigenlijk gewoon een multifunctioneel onmisbaar stukje gereedschap die een hoop rug blessures bespaard. Een plankje met 4 wielen! ..